به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «تنکابن ۲۴» امام (عليه‌السلام) در اين گفتار کوتاه و حکمت‌آميز خود به مسئله‌ی طول آرزوها و سرنوشتى که دامان انسان را مى‌گيرد اشاره کرده، مى‌فرمايد «مَنْ جَرَى فِي عِنَانِ أَمَلِهِ عَثَرَ بِأَجَلِهِ» «کسى که در مسير آرزوها گام بردارد، در (دام) مرگ خواهد افتاد».
«أمل» به معناى هر نوع آرزوست؛ خواه آرزوى معقول باشد يا نامعقول. از اين‌رو، اين واژه در مورد معصومان (عليهم‌السلام) و اشخاص برجسته نيز به کار رفته، آن‌ها را کعبه‌ی آمال مى‌نامند و حتى خداوند به عنوان منتهى الأمل شمرده شده که همان آخرين نقطه‌ی آرزوست. در مناجات «مُفتقرين» از مناجات پانزده‌گانه‌ی امام سجاد (عليه‌السلام) مى‌خوانيم «يا مُنْتَهى أَمَلِ الآمِلينَ»
و در حديثى از پيامبر اکرم (صلى‌الله‌عليه‌وآله) آمده است «الأَمَلُ رَحْمَةٌ لِأُمَّتِي، وَلَوْ لا الأَمَلُ مَا رَضَعَتْ وَالِدَةٌ وَلَدَهَا، وَلَا غَرَسَ غَارِسٌ شَجَرًا» آرزو مايه‌ی رحمت براى امّت من است، و اگر آرزو نبود، هيچ مادرى فرزندش را شير نمى‌داد و هيچ باغبانى درختى نمى‌کاشت زيرا آرزو است که انسان را به تلاش و کوشش براى رسيدن به اهداف برتر و بالاتر وامى‌دارد. ولى همين آرزو، هرگاه به صورت نامعقول درآيد و تبديل به آرزوهاى دور و دراز و دست‌نيافتنى شود، انسان را چنان به خود مشغول مى‌دارد که از همه‌چيز، حتّى خداوند و مرگ و معاد غافل مى‌شود و چنان سرگرم مى‌گردد که ناگهان مرگش فرامى‌رسد در حالى که دستش از همه‌چيز تهى است.
تعبير «مَنْ جَرَى…» (و مطابق برخى نقل‌ها: «مَنْ أَرْخى عِنانَ أَمَلِهِ»؛ کسى که لجام آرزو را سست و رها کند) اشاره به همين آرزوهاست. به تعبير ديگر، آرزو تشبيه به مرکب سرکشى شده که اگر عنان و زمام آن را رها کنند، طغيان مى‌کند و انسان را در پرتگاه مى‌افکند.
درباره طولِ أمل و درازى آرزوها و پيامدهاى سوء آن، بحث گسترده‌اى در روايات معصومان (عليهم‌السلام) آمده است که به چند نمونه اشاره مى‌شود در حديثى از اميرمؤمنان على (عليه‌السلام) مى‌خوانيم «الأَمَلُ يُفْسِدُ الْعَمَلَ وَيُفْنِي الأَجَلَ» آرزوهاى دراز، اعمال انسان را تباه مى‌کند و مرگ را به فراموشى مى‌سپارد.
در حديثى ديگر از همان حضرت آمده است «الأَمَلُ سُلْطانُ الشَّياطِينِ عَلَى قُلُوبِ الْغَافِلِينَ» آرزوى دور و دراز، مايه‌ی سلطه‌ی شياطين بر دل‌هاى غافلان است و نيز فرمود «الأَمَلُ كَالسَّرَابِ، يُغِرُّ مَنْ رَآهُ وَيَخْلِفُ مَنْ رَجَاهُ» آرزوهاى دور و دراز، همچون سراب است؛ بيننده را مى‌فريبد و آن کس را که به آن دل ببندد، مأيوس مى‌سازد.
وَ قَالَ عَلَيهِ السِّلَامُ
مَنْ جَرَى فِي عِنَان أَمَلِهِ عَثَرَ بِأَجَلِهِ.
امام (عليه السلام) فرمود:
کسى که در مسير آرزوهايش گام بردارد در (دام) مرگ خواهد افتاد!
انتهای خبر/
