به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «تنکابن ۲۴» امام (علیه‌السلام) در این جمله به کسانی که بستگان نزدیک‌شان به آن‌ها بی‌مهری می‌کنند و رهایشان می‌سازند دلداری و امیدواری می‌دهد که نباید از این جریان مأیوس گردند؛ خداوند راه دیگری به روی آن‌ها می‌گشاید؛ می‌فرماید: «کسی که نزدیکانش او را رها سازند آن‌ها که دورند (برای حمایت از او و یاری‌اش) آماده می‌شوند»؛ (مَن ضیّعَهُ الأقرَبُ أتیحَ لهُ الأبعدُ).

در واقع این حکمت و رحمت الهی است که انسان‌ها به وسیله بستگان و دوستان نزدیک حمایت شوند؛ ولی اگر آن‌ها به وظیفه خود عمل نکردند و به صله‌رحم و مسئولیت‌های دوستی پشت پا زدند این مسئولیت را بر عهده دیگران می‌گذارد تا بنده‌اش در میان طوفان حوادث تنها نماند.

مثلاً طائفه قریش که نزدیک‌ترین نزدیکان پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بودند نه تنها حمایت‌ش نکردند بلکه به دشمنی با او برخاستند؛ اما خداوند دورافتاده‌ترین قبایل از قبیله قریش یعنی اوس و خزرج را به حمایت او برانگیخت که از جان و دل او را حمایت کردند و آیین او را پیش بردند و جالب این‌که اوس و خزرج با هم عداوت و دشمنی دیرینه‌ای داشتند ولی در حمایت از پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) متحد و متفق بودند و امثال این موضوع در طول تاریخ بسیار دیده شده است.

در حدیث پرمعنایی از امام صادق (علیه‌السلام) می‌خوانیم که برای دلداری و تسلی خاطر می‌فرماید: «کُنْ لِمَا لا تَرْجُو أَرْجَى مِنْکَ لِمَا تَرْجُو»؛ به آنچه امیدی به آن نداری از آنچه امید به آن داری امیدوارتر باش» و جالب این‌که در ذیل این حدیث اشاره به داستان موسی (علیه‌السلام) شده و می‌فرماید: «موسی برای به‌دست‌آوردن شعله آتشی به دنبال نوری که از درخت برمی‌خاست روان شد ولی در آن‌جا پیام نبوت را دریافت کرد».

احتمال دیگری که در تفسیر این کلمه حکمت‌آمیز وجود دارد این است که امام (علیه‌السلام) می‌خواهد بفرماید: در صورتی که نزدیکان و بستگان از نیروهای یکدیگر استفاده نکنند و به هم بی‌اعتنا باشند دورافتادگان آن‌ها را می‌ربایند و از وجود آنان بهره می‌گیرند.

نمونه این مطلب مسئله‌ای است که در این ایام کشور ما و بسیاری از کشورها با آن روبرو هستند که «فرار مغزها» معروف است؛ هنگامی که ما از مغزهای لایق و آماده و افکار بلند و استعدادهای سرشار جوانان‌مان استفاده نکنیم آن‌ها از میان ما فرار کرده و دورافتادگان، از نیروهای آن‌ها استفاده می‌کنند که این ضایعه‌ای است بزرگ و غیرقابل جبران.

در واقع تفسیر اول دلداری و تسلی خاطری است به تضییع‌شدگان و تفسیر دوم سرزنشی است برای تضییع‌کنندگان.

البته تفسیر اول مناسب‌تر به نظر می‌رسد، هر چند جمع میان دو تفسیر نیز امکان‌پذیر است.

«أُتیحَ» از ماده «تیح» (بر وزن شيء) در اصل به معنای مهیا شدن برای انجام کاری است و هنگامی که به باب افعال می‌رود به معنای مهیا کردن است و گاه به معنای مقدر ساختن نیز آمده که آن هم نوعی مهیا کردن است.

وَ قَالَ عَلَيهِ السِّلَامُ

مَنْ ضَيَّعَهُ الأَقْرَبُ أُتِيحَ لَهُ الأَبْعَدُ.

امام (عليه السلام) فرمود:

کسى که نزديکانش او را رها سازند آن‌ها که دورند (براى حمايت از او و يارى‌اش) آماده مى‌شوند.

انتهای خبر/