به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «تنکابن ۲۴» این گفتار حکمت‌آمیز امام (علیه‌السلام) بیانگر یک اصل مهم بهداشتی و درمانی است. حضرت می‌فرماید: «با بیماری‌ات بساز مادامی‌ که با تو می‌سازد» (اِمشِ بِدائِکَ ما مَشى بِکَ).

اشاره به این‌که تا زمانی‌ که بیماری فشار شدید نیاورده، بگذار بدنت بدون نیاز به طبیبان و دارو آن را دفع کند.

این مسئله شاید در آن روز که امام (علیه‌السلام) این سخن را می‌فرمود روشن نبود؛ اما امروز روشن است که بدن، خود دارای نیروی دفاعی است و هرگاه بیماری با استفاده از قدرت دفاعیِ بدن از بین برود، هم زیان‌های دارو و درمان را ندارد و هم بدن را تقویت کرده و برای آینده بیمه می‌کند. البته اگر نیروی دفاعی بدن عاجز بماند، باید به‌وسیلهٔ طبیب و دارو به کمک او شتافت تا بیماری را دفع کند.

اضافه بر این، بسیاری از بیماری‌ها دورانی دارد که با پایانِ دورانش خود‌به‌خود دفع می‌شود. از این گذشته، انسان وقتی در مقابل بیماری تسلیم می‌شود و با مختصر ناراحتی در بستر می‌خوابد، به خودش تلقینِ بیماری می‌کند. تلقین، خود اثر تخریبی دارد. به‌عکس، اگر برخیزد و کار روزانهٔ خود را ادامه دهد، عملاً تلقینِ سلامت کرده و این در روح او بسیار مؤثر است.

این نکته امروز بر همه روشن است که هر دارویی، هرچند اثر درمانی داشته باشد، زیانی هم با خود همراه دارد.

در حدیثی از امام کاظم (علیه‌السلام) نقل شده است که فرمود «لَیْسَ مِنْ دَواءٍ إِلّا وَ هُوَ یُهَیِّجُ داءً، وَ لَیْسَ شَیْءٌ فِی الْبَدَنِ أَنْفَعَ مِنْ إِمْسَاکِ الْیَدِ إِلّا عَمّا یُحْتَاجُ إِلَیْهِ؛ هیچ دارویی نیست مگر این‌که دردی را تحریک می‌کند و هیچ چیز در بدن سودمندتر از امساک ـ جز از چیزی‌ که به آن نیاز دارد ـ نیست».

در حدیث دیگری از همان امام (علیه‌السلام) می‌خوانیم «ادْفَعُوا مُعَالَجَةَ الأَطِبَّاءِ مَا انْدَفَعَ الْمُدَاوَاةُ عَنْکُمْ؛

تا زمانی‌ که بیماری به شما فشار نیاورده است، از معالجهٔ طبیبان پرهیز کنید».

این سخن به بیان دیگری نیز از امیرمؤمنان (علیه‌السلام) نقل شده است. می‌فرماید «لا تَضْطَجِعْ ما اسْتَطَعْتَ الْقِیامَ مَعَ الْعِلَّةِ» تا زمانی‌ که می‌توانی با داشتن بیماری سرپا باشی، در بستر نخواب» و نظیر این روایت، روایات دیگری نیز هست.

تکرار می‌کنیم: مفهوم این سخنان این نیست که انسان با طبیب و دارو خود را معالجه نکند، بلکه مفهومش آن است که در مراجعه به طبیب و استفاده از داروها ـ که معمولاً آثار زیان‌باری دارد ـ عجله نکند.

بعضی از شارحان برای این حدیث، به‌جای این معنای طبی و درمانی، مفهوم اخلاقی ذکر کرده‌اند. گفته‌اند: انسان باید در برابر حوادث و مشکلات و بیماری‌ها خویشتن‌دار باشد و تا می‌تواند با مشکلات بسازد و زبان به شکایت نگشاید، که با روحِ رضا و تسلیم سازگار نیست.

اما این معنا با ظاهر جمله و روایات مشابهی که در این زمینه وارد شده، چندان سازگار نیست.

وَ قَالَ عَلَيهِ السِّلَامُ

امْشِ بِدَائِکَ مَا مَشَى بِکَ.

امام (عليه‌السلام) فرمود: با بيمارى‌ات همراهى کن مادامى که با تو همراهى مى‌کند.

انتهای خبر/